به نقل از «تابناک»

ماجرای تغییر دادن تاریخ انقضای واکسن آسترازنکا

تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۰۹۷۱۱

به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه اعتماد، مسوولان پایگاه‌های واکسیناسیون، به شهروندان گفته‌اند که برچسب دوم با دستور وزارت بهداشت روی ویال واکسن چسبانده شده است. دراولین واکنش، سیدمحسن زهرایی، رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در یک جواب غیررسمی به خبرنگار ایسنا گفته بود: «این واکسن‌ها، قانونا باید جمع‌آوری می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

»

پاسخ‌های بعدی از سایر مسوولان وزارت بهداشت، حکایت دیگری داشت. طی روز‌های گذشته، مسوولان وزارت بهداشت، بدون آنکه بابت علت تزریق واکسن آسترازنکایی که طبق اعلام کارخانه تولیدکننده تا پایان ژوئن اعتبار داشته، اما توسط وزارت بهداشت ایران، تا ۱۷ جولای تمدید اعتبار شده، جواب روشنی بدهند، کل صورت مساله را پاک کردند:

مدیرکل امور داروی سازمان غذا و دارو: «تاریخ انقضای واکسن داخلی و وارداتی از سوی سازمان غذا و دارو بر اساس مستندات تولیدکننده، تعیین و روی لیبل به همراه کد UID در سامانه مرکزی تیتک ثبت می‌شود، حتی اگر یک روز از مجوز سازمان غذا و دارو بگذرد، امکان ثبت در سیستم الکترونیک وجود نخواهد داشت و پیام خطای تاریخ منقضی بودن فرآورده صادر می‌شود. دارو و واکسن فرآورده‌هایی هستند که نسبت به تاریخ انقضای‌شان باید کاملا دقت و حساسیت داشت؛ اگر تاریخ دارو و واکسن منقضی شود به هیچ وجه نباید استفاده شود و بحث بی‌ضرر یا بی‌خطر بودن آن بی‌معنی است. واکسن‌های موجود و مورد استفاده در کشور، تاریخ انقضای معلوم و تایید شده سازمان غذا و دارو را دارند و بعد از انجام آزمایش‌های دقیق و مجوز مصرف، در کشور قابل استفاده است؛ بنابراین تاریخ مصرف واکسن‌های کووید-۱۹ پس از بررسی مستندات تولیدکننده و آزمایش‌های دقیق، توسط سازمان غذا و دارو تعیین می‌شود.»

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت: «هیچ مرکز واکسیناسیونی واکسن کرونای تاریخ مصرف گذشته تزریق نمی‌کند و سامانه الکترونیکی واکسیناسیون هم اصلا اجازه ثبت واکسن تاریخ مصرف گذشته را نمی‌دهد. در ایران اصلا امکان ثبت واکسن تاریخ مصرف گذشته وجود ندارد. اگر مردم در جایی با تزریق واکسن تاریخ مصرف گذشته مواجه شدند، حتما درباره آن از مرکز سوال کنند، روی واکسن‌ها را بخوانند و از افراد تزریق‌کننده درباره آن سوال کنند. از نظر وزارت بهداشت واکسن تاریخ مصرف گذشته نباید تزریق شود و تزریق هم نمی‌شود. همه واکسن‌ها مانند دارو‌ها دارای تاریخ تولید و انقضا هستند و اگر واکسنی در زمانی که تاریخ انقضا دارد استفاده نشود و منقضی شود، امحا خواهد شد.»

رییس اداره بیولوژیک سازمان غذا و دارو: «آخرین واکسن‌های آسترازنکا تا ۱۷ جولای تاریخ مصرف دارند.»

علاوه بر اینکه‌علت دستکاری تاریخ انقضای واکسن وارداتی که به تشخیص کارخانه تولیدکننده، تا پایان ژوئن تعیین شده بوده‌اما بنا به صلاحدید مسوولان وزارت بهداشت تغییر کرده و به مدت ۱۷ روز افزایش یافته، همچنان در هاله‌ای از ابهام است.

حالا نامه‌نگاری مسوولان سازمان غذا و دارو و متعاقب آن، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت برای تمدید یک ساله اعتبار واکسن ایرانی، بر پیچیدگی کل داستان افزوده است. طبق اعلام مسوولان انیستیتو پاستور ایران، آخرین محموله واکسن‌های پاستوکووک، سال گذشته تولید شد و تاریخ مصرف آن طبق برچسب ممهور روی ویال واکسن، ۶ ماهه و تا آوریل ۲۰۲۲ (۱۱ اردیبهشت سال جاری) بوده است.

علیرضا بیگلری - رییس برکنار شده انیستیتو پاستور که مسوولیت پاسخگویی درباره واکسن پاستوکووک را هم داشت - در آخرین گفت‌وگوی رسانه‌ای خود اعلام کرد که زمستان سال گذشته، کل تعهد واکسن این موسسه شامل ۱۵ میلیون دوز واکسن پاستوکووک در قالب دو محموله ۷ و ۸ میلیون دوز، به وزارت بهداشت تحویل داده شده است. از اردیبهشت امسال و پس از انتصاب رییس جدید انیستیتو پاستور هم هیچ خبری درباره تولید جدید این برند واکسن منتشر نشده، بنابراین موجودی این برند همان ۱۵ میلیون دوز اعلام شده است که تاریخ اعتبار ان هم ۶ ماه بوده است. اگر طبق گفته رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، واکسن‌ها مانند دارو‌ها دارای تاریخ تولید و انقضا هستند و اگر واکسنی در زمانی که تاریخ انقضا دارد استفاده نشود و منقضی شود، باید امحا شود، مسوولان سازمان غذا و دارو حالا باید پاسخ بدهند که تاریخ انقضای کدام دارو را می‌توان دستکاری کرد و تغییر داد و یک سال پس از پایان مهلت مصرف، تمدید کرد؟

طبق اعلام مدیرکل امور داروی سازمان غذا و دارو، واکسن‌های موجود و مورد استفاده در کشور، تاریخ انقضای معلوم و تایید شده سازمان غذا و دارو دارند. چگونه ممکن است که تاریخ انقضای یک واکسن ایرانی، در ابتدا تا ۱۱ اردیبهشت تعیین شده، ولی حالا مجوز می‌گیرد که تا یک‌سال دیگر هم تمدید شود؟

طبق اعلام مسوولان انستیتوپاستور، واکسن پاستوکووک، زمستان سال گذشته، پس از طی شدن تمام مراحل کارآزمایی بالینی و قرار گرفتن در مسیر تولید انبوه، این قابلیت را نشان داد که حتی به عنوان دوز یادآور هم استفاده شود. بنابراین، تاریخ انقضای واکسنی با این قابلیت، طبق منطق عمومی، همان تاریخی است که کارخانه تولیدکننده، در زمان بسته‌بندی و تحویل به وزارت بهداشت، روی ویال‌ها درج می‌کند. آیا درخواست مدیران سازمان غذا و دارو برای تمدید یک‌ساله اعتبار مصرف این واکسن ایرانی را باید به این حساب گذاشت که عوامل تولید، آگاهی کافی درباره میزان پایداری و اثربخشی محصول خود نداشته‌اند و حالا مسوولان سازمان غذا و دارو متوجه شده‌اند که تاریخ ممهور روی ویال واکسن، تا یک‌سال دیگر هم می‌تواند کش بیاید تا پاستوکووک، اولین واکسن کرونای جهان باشد که انقضای بیش از ۱۸ ماه دارد؟

منبع: تابناک

کلیدواژه: آیت الله ناصری مصطفی تاجزاده اسکوچیچ حمید نوری مازیار لرستانی عید غدیر وزارت بهداشت سازمان غذا و دارو واکسن کرونا تاریخ انقضا آسترازنکا آیت الله ناصری مصطفی تاجزاده اسکوچیچ حمید نوری مازیار لرستانی عید غدیر واکسن تاریخ مصرف گذشته تاریخ انقضای واکسن سازمان غذا و دارو تاریخ انقضا وزارت بهداشت رییس اداره طبق اعلام واکسن ها یک سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۰۹۷۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکسن کرونای آسترازنکا چقدر تهدیدتان می‌کند؟ / اشتباهاتی که مردم را به تزریق این واکسن ترغیب کرد

همشهری آنلاین در گزارشی به خبر غافلگیرکننده ای که چند روز قبل در مورد یکی از معروف ترین واکسن های کرونا منتشر شد پرداخت. واکسنی که در ایران هم مورد استفاده قرار گرفت و بنا به آمار وزارت بهداشت حدود 12 درصد از واکسن های وارداتی یعنی 25 میلیون دوز آسترازنکا بودند. مریم سرخوش نویسنده این گزارش نوشت: بروز عوارض نادر با تزریق واکسن آسترازنکا شامگاه دوشنبه (10 اردیبهشت 1403) مورد تایید شرکت سازنده آن هم قرار گرفت. عوارضی که پیشتر از سوی کشورهای مصرف‌کننده به ویژه‌ اروپایی‌ها مطرح و حتی در کوران واکسیناسیون جهانی علیه پاندمی کرونا، تزریق آن را متوقف هم کرده بودند. حالا شرکت آسترازنکا گفته که این واکسن می‌تواند باعث بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی (TTS) شود.   آنها گفته‌اند که خطر مرگ ناشی از TTS با ترزیق واکسن آسترازنکا یک در یک میلیون نفر است.   این در حالی است که تقریبا 12درصد واکسن‌های وارداتی به ایران هم آسترازنکا بود، چیزی حدود 25 میلیون دوز، به همین دلیل یک نگرانی جدید از تزریق این واکسن در اذهان عمومی شکل گرفته. نگرانی‌ای که البته به گفته متخصصان تنها در صورت بروز عوارض در همان روزها و هفته‌های ابتدایی تزریق واکسن جدی است اما با گذشت دو سال از زمان تزریق و نبود علائم، دیگر خطری وجود ندارد.   به جز این نگرانی، پیگیری از چند متخصص حوزه واکسن‌ها عیان‌کننده یک وضعیت عجیب دیگر هم هست، این‌که انتشار این خبر باعث شده که بسیاری از دریافت‌کنندگان آسترازنکا، اکنون سایر مشکلات جسمانی‌شان را هم با این واکسن مرتبط بدانند، اما کارشناسان حوزه سلامت می‌گویند که چنین چیزی مورد تایید نیست و در حال حاضر یک عارضه درباره این واکسن مورد تایید قرار گرفته؛ لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی. هر چند که فواید تزریق واکسن‌ها نسبت به عوارض آن آنقدر بالاست که در بحران پاندمی‌ها نادیده گرفته می‌شوند.   صبج امروز هم بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در پاسخ به خبرنگاران درباره عوارض واکسن‌های کرونا گفته «واکسن‌ها از روش‌های مختلف تامین شد و از عمده‌ترین واکسن‌ها سینوفارم چینی بود که نزدیک به 155 میلیون دوز در کشور تزریق شد و کم‌عارضه‌ترین هم بود. کمیته واکسن هم عوارض را رصد می‌کند و حداقل ضایعات را در کشور داشتیم.»‌   خطر مرگ ناشی از TTS با ترزیق واکسن آسترازنکا یک در یک میلیون نفر است

اولین مرگ‌های آسترازنکایی موج توقف تزریق واکسن‌های آسترازنکا در اروپا از اسفند 99 آغاز شد، ابتلا نروژ، ایسلند، بلغارستان، اتریش، هلند،‌ دانمارک و ایرلند و پس از آنها، فرانسه، آلمان و بریتانیا، استونیا، لیتوانی، لوکزامبورگ، رومانی و لاتویا دستور توقف واکسیناسیون با این واکسن را دادند.   همان زمان اتریشی‌ها از مرگ یک پرستار به دلیل اختلال انعقاد خون بعد از تزریق آسترازنکا خبر دادند، پس از آن هم مصرف‌کننده دیگری در این کشور دچار آمبولی ریه شد. همزمان در دانمارک هم یک مرگ و بروز خونریزی مغزی در بیمار دیگر ناشی از تزریق واکسن ثبت شد. مرگ‌هایی که به صورت موردی در دیگر کشورها هم گزارش می‌شد و توقف واکسیناسیون با آسترازنکا.   آکادمی علمی استرازنکا البته از همان زمان که بحث عوارض قلبی و مرگ‌های ناشی از ترزیق واکسن آسترازنکا مطرح شد، اعلام کرد خطر مرگ ناشی از TTS (ایجاد لخته خون و کاهش تعداد پلاکت‌های خون) یک در یک میلیون نفر است و خطر ریسک ابتلا به TTS هم در کل جهان کمتر از 30 در یک میلیون نفر.   این در حالی است که تا پاییز 1402 و بر اساس آمارهای جهانی ۱۳ میلیارد و ۲۷۰ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۳۳۲ واکسن کرونا در کشورهای مختلف تزریق شده که بخش زیادی از آنها را سینوفارم چین و رتبه دوم هم به آسترازنکا تعلق دارد. البته آسترازنکا رتبه‌دار توزیع واکسن در کشورهای مختلف (185 کشور) است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون‌جانسون و سینوفارم قرار دارند.   هشدار تزریق واکسن در ایران در ایران هم در ماه‌های نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابی‌های اولیه توصیه‌هایی به عدم تزریق واکسن آسترازنکا برای گروه‌های سنی خاص -افراد زیر 40 تا 50 سال به ویژه زنان مطرح شد. البته که با توجه به واردات قابل توجه واکسن چینی (سینوفارم) و بدقولی سازمان جهانی بهداشت در اعطای واکسن‌های سبد کووکس (عمده آنها واکسن‌ آسترازنکا بود) به ایران باعث شد که نزدیک به 70 درصد مردم ایران واکسن‌ چینی را تزریق کنند و آسترازنکا در رتبه دوم قرار بگیرد.   کیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت در این باره به همشهری توضیح بیشتری می‌دهد و می‌گوید: شرکت آسترازنکا به بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی با تزریق این واکسن اشاره کرده که مساله جدیدی هم نیست. این موضوع در ماه‌های نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابی‌های اولیه در برخی افراد به ویژه در گروه‌های سنی و جنسیتی خاص مطرح شد.   او ادامه می‌دهد: اساسا مجوز تلقیح این واکسن و سایر واکسن‌های کرونا در بدو امر تا ماه‌ها چه در بریتانیا چه اروپا و آمریکا، حتی سایر کشورها مجوز مصرف اضطراری بود که شرایط خود را دارد. همان زمان هم کمیته ملی وقت واکسیناسیون علیه کووید19 در ایران هشدارهایی به ویژه برای افراد زیر 40 سال را مطرح کرد. چون واکسن آسترازنکا به دلیل همین عوارض ولو نادر در همان ماه‌های نخست در کشورهای اروپایی نیز با فراز و نشیب‌هایی روبرو شد و در بسباری از کشورها برای گروه‌های سنی زیر 40 بعضا 50 سال هشدار داده شده بود.   آثار یک سیاست‌ اشتباه جهانپور در این باره به یک سیاست‌گذاری اشتباه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: فضای غبارآلود رسانه‌ای و تلاش برخی افراد برای وارونه‌نمایی موضوع، برخی سوء‌برداشت‌ها را در پی داشت. چنان که حتی برخی افراد را به سمت تزریق این واکسن در کشورهای همجوار با صرف هزینه بالا کشاند. از سوی دیگر برخی افراد برای این‌که آسترازنکا تقریبا در فهرست مورد تایید اغلب کشورها برای مسافرت قرار داشت، حتی در گروه‌های سنی زیر 50 یا 40 سال داوطلبانه و مصرانه مبادرت به تهیه این واکسن و تلقیح آن کردند.   او درباره میزان تزریق این واکسن در کشور هم بیان می‌کند: حدود 10درصد واکسن‌های تزریق شده در کشور به آسترازنکا تعلق داشت. مبدا این واکسن شرکت آسترازنکا در بریتانیا بود و به نوعی ابتدا تحت عنوان آکسفورد-آسترازنکا مشهور بود. در کشورهای مختلف بیش از یک میلیارد دوز از این واکسن تولید و ترزیق شده. کشورهای اروپای شرقی و جنوبی حتی جنوب شرقی آسیا هم این واکسن تولید کرده‌اند. سهمیه ایران از کووکس هم عمدتا آسترازنکا بود که محموله‌های آن از ایتالیا و مجارستان و ژاپن و کره‌جنوبی وارد ایران شد.   فواید واکسن‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت این پزشک تاکید می‌کند: نباید از نظر دور داشت که هر واکسنی می‌تواند، عوارضی جانبی داشته باشد اما در عین حال باید بپذیریم، همین واکسن‌ها بسیاری از اپیدمی‌های مزمن را نابود کرده‌اند، این عوارض نه چندان شایع، خاص این واکسن نبوده چنانکه در مورد واکسن آمریکایی جانسون و جانسون هم بروز عوارض بیشتری مطرح شد و این واکسن عملا در خود ایالات متحده محدود و متوقف شد. تبعا مجوز مصرف اضطراری در شرایط خاص و اضطراری پاندمی و همه‌گیری کرونا صادر شده و این قابل قیاس با وضعیت عادی یا مطالعات پسینی در مورد یک واکسن نیست.   جهانپور با بیان این که مقایسه میزان حفاظت ایجاد شده از این واکسن‌ها با عوارض احتمالی آن همچنان برای استفاده از این واکسن‌ها ولو مشروط، گریزناپذیر است و باید آن را با اطلاعات و یافته‌های آن زمان باید سنجید، ادامه می‌دهد: اما همین اطلاعات هم حکایت از آن داشت و دارد که اولا واکسن آسترازنکا و جانسون و جانسون به ویژه برای گروه‌های سنی زیر 40 سال پرعارضه‌تر از واکسن‌های ایرانی ارزیابی می‌شدند، چنانکه شواهد و یافته‌های بعدی واکسیناسیون با این واکسن و واکسن‌های ایرانی مانند کووایران برکت، پاستوکووک، فخرا، اسپایکوژن و... که با فناوری‌های متفاوتی تهیه شده بودند نشان از آن داشت و دارد که واکسن‌های ایرانی به مراتب کم عارضه‌تر و چه بسا با قبلیت مصون‌سازی بالاتری بودند.   او البته تاکید می‌کند که هنوز هم واکسن آسترازنکا به رغم عوارض جانبی نادر آن یکی از موثرترین واکسن‌ها در محافظت از جان میلیون‌ها نفر به‌شمار می‌رود و با توجه به گستره تولید و توزیع انبوه آن در 5قاره نقش موثری در مهار همه‌گیری کرونا در بسیاری از کشورها داشته است.   آسترازنکا رتبه‌دار توزیع واکسن در 185 کشور جهان است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون و جانسون و سینوفارم قرار دارند   نگران باشیم؟ جهانپور به یک نکته دیگر درباره بروز نگرانی در تزریق‌کنندگان این واکسن‌ها هم اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ عمده عوارض نادر آسترازنکا محدود به ساعات، روزها و هفته‌های نزدیک به تلقیح بروز کرده و تقریبا برای عموم افرادی که دچار عوارض احتمالی نشده‌اند بعد از ماه‌ها و نزدیک دو سال از زمان تزریق جای نگرانی وجود ندارد. اگر کسی این واکسن را ترزیق کرده و طی ماه‌های گذشته عوارضی نداشته، انتظار بروز عوارض خاص نمی‌رود. معدود موارد عوارض که در ایران به ویژه در جوانان مشاهده شده هم مانع از آن نیست که کماکان این واکسن را واکسنی موفق در پیشگیری از کرونا و مقابله با کوید19 ندانیم.   البته به گفته این پزشک در حال حاضر واکسن‌های مؤثر، بروزرسانی شده و با عوارض کمتری مثل برکت پلاس در ایران داریم که می‌تواند رافع ایمن‌تر و مؤثرتری برای مشکلات بعدی و احتمالی ناشی از سویه‌های جدید کرونا داشته باشد. در عین اینکه باید این روند بروزرسانی و حمایت از استمرار توسعه و تحقیق واکسن‌های ایرانی کرونا حمایت شود و ادامه داشته باشد.   او درباره این که گفته می‌شود، برخی کشورها این واکسن را برای مردم خودشان استفاده نکردند و به ایران هدیه دادند هم می‌گوید: به هیچ عنوان درست نیست، آسترازنکا بعد از سینوفارم چین، دومین واکسنی بود که در بسیاری از کشورها تولید و مصرف شد. سایت‌های متعدد تولید این واکسن در کشورهای مختلف وجود داشت، از جمله ژاپن، کره جنوبی و حتی هند. در اروپا هم علاوه بر بریتانیا در کشورهایی از جمله ایتالیا، مجارستان و آلمان هم تولید این واکسن صورت گرفت. در آمریکای شمالی و لاتین هم به شدت مورد استفاده بود و آمار تزریق آن در هند هم بالا بود. کانال عصر ایران در تلگرام